Naar Zambia

Dag familie en vrienden,

Wederom een waarbenjij.nu-blog?! Ja dat belooft wat! Bij deze maak ik het officieel bekend: 10 januari 2013 vertrek ik naar Zambia. Ik ga drie maandjes vrijwilligerswerk doen op een kleinschalige biologische farm van FCE, Foundation for Cross-cultural Education (zie http://www.fce.org.za/Index.html ). Dit is een organisatie die zich toelegt op het geven van trainingen over cultuurverschillen met het oog op zending en ontwikkelingswerk, en daarbij ook een aantal landbouwprojecten heeft. Ook op dit gebied worden dus trainingen gegeven. FCE heeft onder andere vestigingen in Zuid-Afrika, Namibië en Zambia. De farm waar ik naar toe ga is gelegen in de Copperbelt, om precies te zijn in Masaiti. Op de boerderij werken ongeveer 25 mensen. Er wordt mais geteeld en er worden kippen en runderen gehouden. Daarnaast zijn er fruitbomen. Verder weet ik nog niet veel, over een maand zal ik er vast meer over kunnen vertellen.
Deze periode is onderdeel van een ‘ontdekkingstocht’ waarin ik erachter probeer te komen wat er voor verschillende manieren van ontwikkelingshulp op het gebied van landbouw zijn, welke manieren goed en minder goed werken en wat voor mij persoonlijk goed werkt. Daarnaast ben ik benieuwd of ik 3 maanden in den vreemde kan leven zonder familie en vrienden om me heen.
Sinds ik dit jaar in Ethiopië ben geweest is mijn interesse in (ontwikkelingshulp in) Afrika erg toegenomen. Ik probeer door middel van literatuur meer over Afrika te weten te komen, daarnaast lijkt het me van belang om een en ander zelf mee te maken. Ondertussen ben ik tot een eerste voorzichtige conclusie gekomen: het geven van goede ontwikkelingshulp is een zeer complex verhaal.
Afrika heeft een gecompliceerde geschiedenis. Het kolonialisme heeft zijn sporen nagelaten. Landsgrenzen zijn met een liniaal getrokken door gebieden waar nog nooit blanken waren geweest, waardoor allerlei etniciteiten met elkaar te maken kregen. Westerse regeermethoden werden aan de Afrikanen opgelegd. Diverse oorlogen volgden. Door de jaren heen zijn heersende regimes en rebellengroepen tegen elkaar opgezet door (geld- en wapenleveranties) van Amerikanen, Europeanen, Russen, Israëlieten etc. Zeker in de Koude Oorlog zijn er bizarre situaties ontstaan. Het sprekende geweten van ons westerlingen heeft ertoe geleid dat er door de jaren heen vele miljoenen euro’s en dollars aan ontwikkelingshulp zijn besteed (verspild?) in Afrika. (Een dubbele waarde stond op Zwitserse bankrekeningen als eigendom van diverse leiders en elites, de ‘gelukkigsten en sluwsten, en vrijwel nooit de besten’. Kunnen en moeten wij hier tegenop boksen?) Er zijn enorm veel materialen en machines weggegeven, die nu ongebruikt staan te verrotten. Later werd er meer aandacht gegeven aan onderwijs. Kunnen en moeten wij Afrikanen onze westerse efficiënte manieren onderwijzen? Op welk gebied kunnen wij de arme Afrikanen helpen? (Het gaat ons uiteraard niet om de rijken die hun schaapjes op het droge hebben.) Moeten wij ons richten op het ontwikkelen van de industrie (de toevoeging van waarde aan de waardevolle grondstoffen als olie en koper, waar de bevolking in de huidige situatie zo weinig van meekrijgt), de infrastructuur (die vaak zo onderontwikkeld is dat transport van goederen een probleem is en deze daardoor niet verkocht kunnen worden), de hiv/aids-pandemie (waardoor de demografische verhoudingen in een aantal landen drastisch veranderen)? Om maar enkele dingen te noemen. Het is allemaal belangrijk. Ik wil me echter voornamelijk richten op de landbouw, deels omdat dat mijn studierichting is, en deels omdat het de basis van de Afrikaanse economieën is (zoals ook vroeger in Europa). Ergens moet er op een of andere manier geld in het systeem komen. Dat moet niet weggegeven worden, want het corrumpeert mensen die zelf in staat zijn om geld te verdienen. Ik kom op landbouw uit als ik lees dat er miljoenen hectares grond onontgonnen zijn of zeer extensief bebouwd, terwijl er nog steeds op heel veel plaatsen honger geleden wordt. Voedselzekerheid is een uitdaging, ook gezien de toekomst waarin de wereldbevolking snel groeit.
Ik geloof zeker dat de mogelijkheden er volop zijn! Het overwegend negatieve beeld van Afrika dat jarenlang door de media werd neergezet (de arme zielige Afrikaantjes, het hopeloze continent) wordt tegenwoordig gelukkig bijgesteld. Steeds meer is te lezen over groeiende economieën en verbeterende omstandigheden. Komende jaren behoren 7 Afrikaanse economieën tot de top 10 van snelst groeiende landen met meer dan 10 miljoen inwoners ter wereld! Crisis?
Ik zou het heel mooi vinden als jullie over bovenstaande dingen mee willen denken! Reageer gerust, we kunnen altijd van elkaar leren. Komende tijd hoop ik geregeld een blogje te schrijven over mijn belevenissen, maar ook over vragen die bij mij leven ten aanzien van ontwikkelingswerk.

Donderdag 10 januari stap ik ’s avonds op Schiphol in een Boeing naar Nairobi (de stad met de veelzeggende bijnaam Nairobbery), vandaar vlieg ik naar Ndola in Zambia waar ik vrijdag 10 over 12 hoop te arriveren. Begin april kom ik weer terug. Alles sub conditione Jacobi.

Ik heb er zin in!

Hartelijke groet,
Bas